Proteinat janë “kuajt e punës” së qelizave të trupit, sepse ato mbajnë udhëzimet e tyre. Ndryshimet në sasinë e tyre tregojnë fillimin, mbarimin ose funksionimin e një procesi biologjik dhe janë – siç e dimë prej disa kohësh – një matës shumë i mirë i gjendjes sonë shëndetësore, shkruan focus.it. “Ajo që nuk dihej është se nivelet e kaq shumë proteinave të ndryshme (rreth një e treta e të gjitha atyre që kemi analizuar) ndryshojnë dukshëm me moshën,” shpjegon Tony Wyss-Coray, bashkëdrejtor i Qendrës së Kërkimit të Sëmundjeve të Stanford Alzheimer. Shkencëtarët analizuan mostrat e plazmës (p.sh. pjesa e lëngshme e gjakut, pa qeliza) nga 4,263 njerëz midis 18 dhe 95 vjeç, të ndjekura në dy studime të mëparshme.
Ata matën nivelet e rreth 3 000 proteinave dhe zbuluan se 1 379 prej tyre ndryshonin ndjeshëm dhe në dukje “në unison” në faza të caktuara të jetës. Për të kuptuar moshën e subjektit me një kufi gabimi prej tre vjetësh, mjaftonte informacioni mbi nivelet e 373 proteinave; për të bërë “një punë të kalueshme”, mjafton të studiohen 9 prej tyre. Nga analiza e proteomës doli se plakja nuk përparon në mënyrë konstante dhe graduale, por përkundrazi ka një tendencë “dridhëse”, me tre pika kthese në fazën e parë të moshës madhore, në fund të moshës së mesme dhe në pleqëri të avancuar: në 34, 60 dhe 78 vjeç. Këto ndryshime (shije ose ulje) duket se ndodhin në mënyrë të koordinuar për shumë lloje të ndryshme proteinash në të njëjtën kohë, sikur trupi aktualisht po rishikon programin e tij biologjik.
Ndryshimet janë aq domethënëse saqë, sipas shkencëtarëve, ato mund “jo vetëm të karakterizojnë, por edhe në njëfarë kuptimi të shkaktojnë plakjen”. Dy elementë të tjerë i befasuan shkencëtarët. E para është se, edhe nga gjaku, shohim se burrat dhe gratë plaken ndryshe. Nga 1 379 proteinat e studiuara, 895 (dy të tretat) ishin shumë më parashikuese të moshës për një gjini sesa tjetra. Nuk është një zbulim i vogël: do të thotë se kërkimet mbi sëmundjet dhe medikamentet që lidhen me plakjen do të duhet të përfshijnë gjithnjë e më shumë subjekte femra, në të kaluarën pak të përfaqësuar nga studimet shkencore.
