Derisa Evropa është kapluar nga një valë përvëluese, efektet e saj që kanë thyer rekorde të motit të nxehtë janë të dukshme në zjarret pyjore që shpërthyen në pjesë të ndryshme të kontinentit evropian. Tani ekspertët po paralajmërojnë se “sezoni i zjarrit” i Evropës nuk është më një periudhë muajsh, por një çështje gjatë gjithë vitit. “Për Bashkimin Evropian (BE), sezoni i zjarreve dikur ishte vetëm korriku, gushti, shtatori, por tani ai është shtrirë në të gjithë vitin, me kulmin e aktivitetit të zjarrit në pothuajse të gjithë muajt e vitit në rajone të ndryshme të Evropës”, tha në një deklaratë me shkrim për Anadolu një ekspert nga Qendra e Përbashkët Kërkimore e Komisionit Evropian. Sipas ekspertit, shkalla e shkatërrimit në vendet evropiane është gjithashtu në rritje, me zjarret duke u bërë më intensive dhe ekstreme. “Për shembull, afër 90 mijë hektarë tokë u shkatërruan nga zjarret në vendet e BE-së në muajin mars të vitit 2022, por shifra për marsin e këtij viti ishte afër 100 mijë hektarë”, tha eksperti. Sipas specialistit të menaxhimit të zjarrit dhe konsulent për Organizatën e Ushqimit dhe Bujqësisë të OKB-së, Peter Moore, kur bëhet fjalët për shkaqet, njerëzit kryesojnë nga të gjitha pikat dhe kjo përbën pothuajse të gjitha shpërthimet e zjarreve. “Rreth 90 për qind e ndezjes së zjarreve është nga njerëzit që përdorin zjarr me qëllim për të arritur diçka”, tha Moore për Anadolu. Siç tha ai, këto aktivitete përfshijnë përgatitjen e tokës për bujqësi, pastrimin e mbetjeve bujqësore dhe pastrimin e kullotave për bagëtinë. Ai shtoi se këto janë praktika të rrënjosura thellë njerëzore që janë kryer me shekuj. Megjithatë, tha ai, kur kushtet e pa favorshme të motit, si erërat e forta, përkojnë me këto ndezje, zjarret mund të dalin shpejt jashtë kontrollit. “Era është gjëja më e keqe. Njerëzit flasin për temperaturat, e dini, këto 42, 47 gradë Celsius në këto rekorde, por era është lart nga ndikimi më i madh në zjarret dhe sjelljen e tyre”, tha Moore. Duke përmendur shembuj, Moore tha se në pjesë të Italisë dhe Greqisë, si dhe në zjarret e vitit 2021 në Türkiye, era u shfaq si një faktor i fuqishëm. Sapo era ndalet ose reduktohet, theksoi ai, ka më shumë gjasa që flakët të mund të kontrollohen. Braktisja e tokës dhe ndryshimi i peizazheve Një faktor tjetër i rëndësishëm në zjarret që shkatërrojnë vende si Italia, Spanja, Portugalia, Greqia dhe Türkiye është braktisja e tokës. Moore shpjegoi se me kalimin e viteve këto vende përjetuan ndryshime të mëdha demografike në fshatrat e tyre, gjë që ka çuar në grumbullimin e karburanteve në këto zona. “Vite e vite më parë, shumica e popullsisë jetonte në këtë peizazh. Ata po kultivonin bagëti dhe po rritnin të lashtat. Për shkak se ata jetonin atje, peizazhi nuk po grumbullonte karburant. Ata po kujdeseshin për të”, tha ai. Ndryshimet e popullsisë dhe demografike ndodhën kur njerëzit u zhvendosën në zonat urbane për punësim, arsim dhe arsye të tjera. “Akumulimi i karburantit ndryshon. Kur keni një sezon të thatë, erëra të forta dhe keni disa ndezje, ju keni më pak njerëz që kanë bërë më pak aktivitet dhe keni më shumë karburant. Pra, ju keni një problem më të madh”, tha ai. Në Evropën perëndimore dhe veriore, braktisja e tokës tashmë ka ndodhur, theksoi ai, por “mënyra se si po menaxhohet peizazhi po ndryshon”. “Vendet si Gjermania, për shembull, apo Zvicra, kanë filluar të kenë zjarre. Norvegjia pati një sezon shumë të keq zjarresh rreth tre ose katër vjet më parë. Këto vende kanë filluar të përjetojnë zjarre për të njëjtat arsye”, tha Moore. atsh
Europa në ”luftë” me flakët
RELATED ARTICLES