Dritarja e mundësive për zgjerim gjeostrategjik
Që nga lufta ruse e agresionit kundër Ukrainës, anëtarësimi në BE është bërë qëllim edhe më tërheqës për vendet e partneritetit lindor – Ukrainën, Moldavinë dhe Gjeorgjinë. Në të njëjtën kohë, vendet e Ballkanit Perëndimor po përballen me sfida të paprecedentë për stabilitetin e tyre si dhe me dilema të amplifikuara të politikës së jashtme. Megjithatë, ka gjithashtu rritje të ndërgjegjësimit për një dritare të re mundësish për zgjerim, duke rritur pritshmëritë vis-à-vis BE-së.
Ne mirëpresim që BE-ja tani po i afrohet zgjerimit nga një perspektivë më gjeostrategjike dhe më pak burokratike se më parë. Vendimi i vitit të kaluar për t’i dhënë Bosnjë dhe Hercegovinës statusin e kandidatit ishte i bazuar në konsiderata strategjike. Ekziston një njohje gjithnjë e më e madhe se politika e zgjerimit është instrumenti më i fuqishëm stabilizues i BE-së. Thënë kështu, qasja e re strategjike e BE-së nuk do të ulë standardet e zgjerimit. Zbatimi i plotë i reformës mbetet thelbësor.
Situata aktuale është një mundësi si për Bashkimin Evropian ashtu edhe për Ballkanin Perëndimor për të treguar më shumë largpamësi strategjike, për të rifituar plotësisht besueshmërinë e tyre të zgjerimit dhe për të përforcuar besimin e ndërsjellë, disa prej të cilave kishin humbur gjatë viteve.
Në fakt, disa hapa konkretë duhet të ndërmerren pa ndonjë vonesë të mëtejshme.
Së pari, Bashkimi Evropian duhet të hapë negociatat e anëtarësimit në BE me Bosnjën dhe Hercegovinën deri në fund të këtij viti. Së dyti, Mali i Zi duhet të vazhdojë rrugën e tij të reformës në BE, e cila varet nga formimi i qeverisë së re në vend. Së treti, negociatat me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut duhet avancuar. Në Maqedoninë e Veriut, hapat e ardhshëm varen nga aftësia e vendit për të miratuar ndryshimet e nevojshme kushtetuese.. Rasti i fundit është një kujtesë se vendet anëtare të BE-së dhe vendet e Ballkanit Perëndimor duhet të luajnë një rol të përgjegjshëm dhe të përmbahen nga prezantimi i problemeve dhe mosmarrëveshjeve dypalëshe, të cilat nuk kanë të bëjnë me procesin e anëtarësimit.
