Ekspertët francezë përdorën rreze X në një violinë të shekullit të XVIII me vlerë miliona euro këtë fundjavë me shpresën për të zbuluar sekretin e tingullit të saj magjik, sipas Phys.org. Violina, e quajtur “Il Cannone” për shkak të tingullit të saj të fuqishëm, ishte e preferuara e kompozitorit dhe virtuozit italian, Niccolo Paganini. Mjeshtri italian i lindur në Genoa luajti në violinë për dekada me radhë para se të bëhej pronë e qytetit pas vdekjes së tij në vitin 1840. Violina u krijua nga mjeshtri i instrumenteve, Giuseppe Bartolomeo Guarneri del Gesu në vitin 1743.
Pajisja Evropiane e Rrezatimit Sinkrotron- ESRF, një strukturë e përbashkët kërkimore e vendosur në Grenoble, Francë, e skanoi instrumentin deri në strukturën qelizore të drurit të tij. Ideja është të krijohet një model 3D i violinës brenda dhe jashtë të cilit njerëzit mund ta shohin të zmadhuar, deri në një mikron, ose e milionta e një metri. “Qëllimi i parë është ruajtja”, tha Paul Tafforeau i ESRF. “Nëse ndonjëherë ndonjë defekt ka nevojë për riparim, ne do t’i kemi të gjitha detajet”, shtoi ai. Por, ata gjithashtu shpresojnë se analiza “jo-shkatërruese” do të ndihmojë për të hedhur dritë mbi arsyen pse violina luan kaq bukur.
“Është një instrument i jashtëzakonshëm për sa i përket cilësive të tingullit. Me këto të dhëna, ne shpresojmë të kuptojmë më mirë arsyen”, tha Tafforeau. Analiza e detajuar e rrezeve X do të zgjasë disa muaj. “Të punosh për të zbuluar këtë violinë është si një ëndërr”, tha Tafforeau. Luigi Paolasini, i cili ishte në krye të projektit në ESRF, tha se violina sigurohej me një vlerë prej 30 milionë euro (32 milionë dollarë) për të udhëtuar nga Genoa në Grenoble.
“Logjistika ishte shumë e komplikuar sepse ne nuk jemi një muze që do të kishte përvojë në lëvizjen e veprave të artit”, tha Paolasini. “Sido që të jetë rezultati i analizës, parimi udhëzues për çdo punë restaurimi në instrument është të ushtrohet një kujdes ekstrem ose të abstenohet plotësisht”, tha Alberto Giordano, një kurator i instrumenteve të çmuara në Xhenova. “Unë plakem, por violina mbetet e njëjtë dhe kështu do të jetë”, tha ai. “Ashtu si fotografia e Dorian Gray, ajo qëndron e freskët si një trëndafil,” shtoi Giordano duke iu referuar një romani të Oscar Wilde në të cilin piktura e një njeriu plaket në vend të tij në një papafingo, duke e lejuar atë të mbetet përjetësisht i ri.
