Të gjithë thonë se i duan kafshët e tyre. Por, a ka rregulla të mjaftueshme për t’u siguruar që qentë dhe macet të trajtohen mirë nga mbarështuesit, shitësit apo pronarët e tyre?
Parlamenti Evropian ka ndërmarrë një hap më tej në këtë drejtim.
Kërkesa për kafshë shtëpiake, si macet dhe qentë, është rritur në të gjithë Bashkimin Evropian, pas pandemisë së Covid-19 që ka sjellë rritjen më të fundit.
Megjithatë, standardet e mirëqenies së kafshëve ndryshojnë në 27 shtetet anëtare të BE-së, dhe ekzistojnë shqetësime në lidhje me rritjen e tregtisë së paligjshme të kafshëve shtëpiake.
Sipas të dhënave të BE-së nga viti 2021, qytetarët e BE-së zotëronin mbi 72 milionë qen dhe më shumë se 83 milionë mace.
Një sondazh i Eurobarometrit në vitin 2023 zbuloi se 44% e evropianëve zotëronin një kafshë shtëpiake ose kafshë shoqërimi.
Vetëm tregtia e maceve dhe qenve vlen rreth 1,3 miliardë euro në vit.
Sipas sondazhit, 74% e të anketuarve thanë se mirëqenia e kafshëve shtëpiake duhej të mbrohej më shumë sesa është tani.
Kur bëhet fjalë për të investuar paratë e tyre aty ku duan, qytetarët e BE-së megjithatë duken shumë të gatshëm t’i blejnë kafshët e tyre shtëpiake me çmim të lirë, pavarësisht rreziqeve që kjo paraqet.
“Mbarështimi nën standard dhe tregtia e paligjshme sjellin probleme të rëndësishme për mirëqenien, përfshirë shëndetin e qenve dhe maceve, dhe mirëqenien e pronarit të mundshëm të kafshëve shtëpiake”, tha Komisioni Evropian në propozimin e tij fillestar të vitit 2023 mbi mirëqenien e maceve dhe qenve dhe gjurmueshmërinë e tyre.
Shumë kafshë blihen dhe shiten në internet. Sipas Komisionit, tregu online – i cili përfshin shitjet e paligjshme – përbën rreth 60%.
Në çdo kohë, rreth 438,000 qen dhe 80,000 mace ofrohen në BE, duke e bërë të vështirë zbulimin e mashtrimit.
Legjislacioni i paqëndrueshëm midis vendeve të BE-së krijon boshllëqe ligjore që shfrytëzohen pa mëshirë nga rrjetet e tregtisë së paligjshme.
Sipas organizatës së mirëqenies së kafshëve “Four Paws”, origjina e 79% të qenve në shitje në të gjithë Evropën – nuk mund të gjurmohet në asnjë burim të verifikueshëm ose ligjor.
Presidentja e Shoqatës Veterinare Kroate, Lea Kreszinger, tha se rekomandimet për të blerë qen nga strehimoret për kafshë të braktisura dhe nga mbarështues të regjistruar nuk merren parasysh.
Shumë njërëz blejnë kafshë shtëpiake përmes reklamave në internet – për shkak të çmimeve më të ulëta, dhe shumë këlyshë të blerë në këtë mënyrë kanë probleme serioze shëndetësore.
Propozimi i Komisionit ka kaluar nëpër institucionet e BE-së. Këshilli i BE-së, i cili përfaqëson shtetet anëtare të BE-së, ra dakord për një qëndrim të përbashkët në qershor 2024.
Javën e kaluar, Komiteti i Bujqësisë i Parlamentit Evropian miratoi qëndrimin e tij mbi standardet për mbarështimin, strehimin dhe trajtimin e maceve dhe qenve me 35 vota pro, dy kundër dhe 9 abstenime.
Qëllimi është të përmirësohet gjurmueshmëria dhe transparenca, veçanërisht në blerjet online të maceve dhe qenve.
Propozimi përfshin identifikimin dhe regjistrimin e detyrueshëm për qentë dhe macet e tregtuara.
Ai gjithashtu synon të rregullojë se sa afër mund të jenë kafshët që të lejohen të mbarështohen, sa kohë duhet të qëndrojnë kafshët e reja me nënat e tyre dhe sa shpesh mund të mbarështohen femrat.
Propozimi legjislativ tani do të hidhet në votim në seancën plenare të Parlamentit Evropian, me shumë mundësi në qershor ose korrik.
Nëse qëndrimi miratohet nga i gjithë Parlamenti Evropian, negociatat me shtetet anëtare të BE-së dhe Komisionin mund të fillojnë.
