Telefonat do të zbulojnë tërmetet në të ardhmen

Google ka punuar me USGS dhe akademikë në një numër universitetesh në Kaliforni për të zhvilluar një sistem paralajmërimi të hershëm për përdoruesit e telefonave disa sekonda përpara se të ndjehen dridhjet. Është një sinjal i shkurtër paralajmërimi, por disa sekonda mund të japin kohë të mjaftueshme për t’u strehuar. Mund të jetë gjithashtu kohë e mjaftueshme për të ngadalësuar trenat, për të ndaluar ngritjen ose uljen e avionëve dhe për të parandaluar hyrjen e makinave në ura ose tunele. Si i tillë, ky sistem ka të ngjarë të shpëtojë jetë kur goditen tërmete më të forta. Fillimisht, sistemi mbështetej në një rrjet prej 700 sizmometrash pajisje që zbulojnë dridhjet e tokës të instaluara në të gjithë shtetin nga sizmologët në USGS, Instituti i Teknologjisë në Kaliforni dhe Universiteti i Kalifornisë Berkeley. Por Google ka krijuar gjithashtu atë që është rrjeti më i madh në botë i zbulimit të tërmeteve përmes telefonave. Shumica e telefonave inteligjentë që përdorin sistemin operativ Android të Google kanë përshpejtues në bord që zbulon kur një telefon po lëvizet. Këto përdoren më së shpeshti për t’i thënë telefonit që të riorientojë ekranin e tij nga portreti në modalitetin peizazhor kur ai është i anuar, për shembull, siç ndihmon në ofrimin e informacionit rreth numërimit të hapave për gjurmuesin e fitnesit në bord të Google. Google ka prezantuar një funksion që i lejon përdoruesit që telefoni i tyre të dërgojë automatikisht të dhëna në Sistemin e Sinjalizimeve të Tërmeteve Android, nëse pajisja e tyre merr dridhje që janë karakteristike për valët kryesore (P) të një tërmeti. Duke kombinuar të dhënat nga mijëra apo edhe miliona telefona të tjerë, sistemi mund të përcaktojë nëse një tërmet po ndodh dhe ku. Më pas mund të dërgojë sinjalizime për telefonat në zonën ku valët sizmike ka të ngjarë të godasin, duke dhënë një paralajmërim të hershëm. Për shkak se sinjalet e radios udhëtojnë më shpejt se valët sizmike, alarmet mund të arrijnë përpara se të fillojë lëkundjet në zona larg nga epiqendra. Nga rreth 16 miliardë telefona celularë që përdoren në mbarë botën, më shumë se tre miliardë përdorin Android në to dhe Sistemi i Paralajmërimeve për Tërmetet është tani i disponueshëm në më shumë se 90 vende që janë veçanërisht të prirur ndaj tërmeteve. Por sistemi ka kufizimet e tij, veçanërisht në zonat e largëta ku ka pak përdorues të telefonit dhe në tërmetet që ndodhin në det të hapur, ku mund të shkaktojnë cunami. Dhe ndërsa mund të ndihmojë në lëshimin e sinjalizimeve disa sekonda përpara, shkenca e parashikimit të tërmeteve përpara se të ndodhin mbetet po aq e pakapshme sa kurrë. RTSH