Akullnajat në të gjithë vendin u prekën, me ato në Zvicrën jugore dhe lindore duke u shkrirë pothuajse po aq këtë vit sa në vitin rekord të 2022.
Dy vjet moti ekstrem kanë zhdukur 10 për qind të akullnajave zvicerane, zbulon një studim i ri.
Rënia më e madhe që nga fillimi i matjeve është parë në vitin 2022, e ndjekur nga e dyta më e madhe këtë vit, njoftuan sot Akademia Zvicerane e Shkencave (SCNAT) dhe Glacier Monitoring Switzerland (GLAMOS).
“Akullnajat zvicerane po shkrihen gjithnjë e më shpejt”, thotë SCNAT.
Përshpejtimi është dramatik: ne kemi humbur aq shumë akull në dy vjet sa midis viteve 1960 dhe 1990.
Pse akullnajat zvicerane janë shkrirë kaq shpejt?
Sipas raportit, një mungesë e fortë e shiut të dimrit në Alpe, e kombinuar me temperatura shumë të ngrohta, kontribuoi në reshjet e ulëta të borës dhe humbjen masive të akullit.
Në fillim të shkurtit, matjet e reshjeve të borës në 1000 metra mbi nivelin e detit u rritën pak mbi ato që shiheshin në dimrat më pak me dëborë të 1964, 1990 dhe 2007. Por në gjysmën e dytë të muajit, ato ranë në nivele të ulëta rekord, duke arritur vetëm rreth 30 për qind. të mesatares afatgjatë.
Në 2000 metra, më shumë se gjysma e stacioneve të automatizuara matën rekorde të reja minimale 25-vjeçare.
Disa metra shkrirje u mat në Valais jugor dhe në luginën Engadin në një nivel mbi 3200 metra, një lartësi në të cilën akullnajat deri vonë kishin mbetur të qëndrueshme.
Akullnajat u dobësuan nga vera më e nxehtë e regjistruar
Sipas raportit, në pranverë, situata u kthye në normalitet për pak kohë.
Por moti i thatë dhe shumë i ngrohtë në qershor bëri që grumbulli i borës të shkrihej deri në katër javë më herët se zakonisht.
Vera e vitit 2023 ishte më e nxehta në botë që nga fillimi i regjistrimeve.
Nga gushti deri në shtator, shërbimi zviceran i motit duhej të ngjitej në një lartësi rekord prej gati 5,300 metrash për të gjetur ‘pikën e ngrirjes’ ose izotermën e shkallës zero.
Ky është pragu midis shtresave të ajrit me temperatura mbi 0°C në lartësi më të ulëta dhe atyre me temperatura nën zero në lartësi më të larta. Rekordi i mëparshëm u vendos më 25 korrik të vitit të kaluar në 5,184 metra.
Ndërsa Zvicra u zhyt në një valë të nxehti, reshjet e pakta të borës së verës u shkrinë shpejt, duke mos arritur të forcojnë akullnajat, sipas SCNAT.
Pasi humbën 6 për qind të vëllimit të tyre në 2022, akullnajat e Zvicrës janë shkrirë me 4 për qind të tjera deri më tani në 2023.
