Suksesi i filmit “Oppenheimer” ka vendosur në qendër të vëmendjes punën e shkencëtarëve në Nju Meksiko, të cilët prodhuan bombën e parë bërthamore, sipas BBC. Por, 80 vjet më vonë, disa banorë vendas thonë se historia e tyre ka mbetur e patreguar. “Të dy stërgjyshërit e mi kishin kancer, dy gjyshet e mia kishin kancer, babai im kishte tre kancere të ndryshme, motra ime ka kancer”, tha Tina Cordova ndërsa shfleton një album të vjetër fotografik familjar. Cordova jeton në Albuquerque, rreth dy orë me makinë nga vendi ku u prodhua bomba atomike. Ajo është një nga “Downwinders”, një term i përdorur për të përshkruar komunitetet që pretendojnë se janë prekur nga rrezatimi i “Testit Trinity”, i cili ishte shpërthimi i parë në botë i një arme bërthamore në shkretëtirën e Re Meksikane. Testi është pjesa më e rëndësishme e filmit të Christopher Nolan, “Oppenheimer”, i cili fokusohet te fizikanti me të njëjtin emër dhe ekipi i tij i shkencëtarëve dhe inxhinierëve që nxituan të prodhonin këtë bombë. Filmi, i cili pritet të fitojë më shumë çmime Oscar këtë të diel, shqyrton betejat morale të burrave dhe grave që ndryshuan botën me punën që bënë në shkretëtirë në fshehtësi. Por, Cordova tha se filmi nuk zbulon asgjë nga trashëgimia e bombës atomike, me të cilën ajo thotë se familja e saj ka jetuar për breza. Shpërthimi është një moment i paharrueshëm në film, pasi shkencëtarëve u jepen syze të errëta dhe mblidhen në një natë me erë për të parë se teoritë dhe llogaritjet e tyre bëhen realitet. “Ne besojmë fuqimisht se kemi qenë tepër të ekspozuar ndaj rrezatimit, dhe më pas edhe gjatë bombave që u shpërthyen në Nevada”, tha Cordova, e cila u diagnostikua me kancer në tiroide në moshën 39-vjeçare. Kanceri është shkaku i dytë kryesor i vdekjeve në SHBA. Ndërsa një lidhje midis ekspozimit ndaj rrezatimit i Testit Trinity dhe kancerit nuk është vërtetuar përfundimisht, Cordova ka dokumentuar qindra familje me shkallë të lartë të sëmundjes së kancerit përgjatë brezave të shumtë. Qeveria amerikane ka krijuar fonde kompensimi për banorët në zonat ku testet kanë ndodhur në vitet e mëvonshme, por Nju Meksiko ende nuk është përfshirë. Kjo pritet të ndryshojë tani.
