Prokurorët e Milanos kanë hapur një hetim për italianët që dyshohet se u kanë dhënë shuma të mëdha parash milicisë serbe në mënyrë që ata të mund të bëheshin të ashtuquajtur “snajperë fundjave” duke vrarë qytetarë boshnjakë për qejf gjatë rrethimit të Sarajevës në vitet 1993-95, në të cilin vdiqën 11 000 persona.
”Fanatikët e armëve, kryesisht të ekstremit të djathtë, dyshohet se u larguan nga Italia, duke u paguar shuma të mëdha ushtarëve serbë për të marrë pjesë në rrethimin e Sarajevës dhe për të qëlluar qytetarët e kryeqytetit boshnjak “për qejf” gjatë luftës, sipas gazetave ”Il Giorno” dhe ”La Repubbica”.
Për të identifikuar këta “turistë lufte”, një hetim është duke u zhvilluar në Milano që synon identifikimin e atyre që morën pjesë në masakër.
Çështja – për të cilën ”Il Giornale” kishte raportuar në korrik – u hap nga prokurori Alessandro Gobbis me akuzat për vrasje me dashje të rënduar nga mizoria dhe motivet e shëmtuara.
Akuzat po ngrihen aktualisht kundër personave të panjohur, të cilat rrjedhin nga një ankesë e paraqitur nga gazetari dhe shkrimtari, Ezio Gavazzeni, me ndihmën e dy avokatëve dhe ish-magjistratit, Guido Salvini.
Sipas dëshmive të mbledhura nga e gjithë Italia veriore, këta “snajperë fundjave”, kryesisht simpatizantë të ekstremit të djathtë me një pasion për armët, u mblodhën në Trieste dhe më pas u çuan në kodrat përreth Sarajevës, ku mund të qëllonin mbi popullsinë e qytetit të rrethuar pasi paguanin milicitë serbe boshnjake të Radovan Karaxhiçit.
Dosja e çështjes përmban gjithashtu një raport mbi këta “të huaj të pasur të angazhuar në aktivitete çnjerëzore”, të dërguar në Prokurorinë e Milanos nga ish-kryetarja e bashkisë së Sarajevës, Benjamina Kariç.
Për momentin, të dhënat e hetimit përfshijnë vetëm dokumentet e paraqitura nga autori i ankesës, të datës 28 janar, dhe në javët në vijim, prokurori Alessandro Gobbis, me përgjegjësi për njësinë e operacioneve speciale të Karabinierëve ROS, do të duhet të hetojë, ndoshta duke intervistuar personat e treguar nga shkrimtari.
”Për momentin”, shpjegon shkrimtari, “këto janë vetëm ‘këshilla, por me sa duket kishte edhe një çmim për këto vrasje: fëmijët kushtojnë më shumë, pastaj burrat (mundësisht me uniformë dhe të armatosur), gratë dhe së fundmi të moshuarit, të cilët mund të vriteshin falas”.
Shkrimtari gjithashtu i referohet dokumentarit të vitit 2022 “Sarajevo Safari” dhe sqaron se “regjisori Miran Zupanic na dha fjalëkalimet për të aksesuar shikimin e kufizuar të filmit në faqen e internetit të ”Al Jazeera”-s, dhe unë mund t’ia jap ato gjyqtarit që i kërkon”.
Filmi gjithashtu paraqet një dëshmitar “anonim”.
Disa burime flasin për amerikanë, kanadezë dhe rusë, por edhe italianë, të cilët ishin të gatshëm të paguanin për të luajtur luftash.
”Klientët”, tha ish-boshnjaku 007, ”ishin sigurisht njerëz shumë të pasur që mund të përballonin financiarisht një sfidë të tillë të mbushur me adrenalinë”.
Duke pasur parasysh mënyrën se si “ishte organizuar gjithçka, shërbimet sekrete boshnjake besonin se Shërbimi i Sigurimit Shtetëror Serb ishte pas gjithë kësaj”.
Dhe me “infrastrukturën e ish-kompanisë ajrore serbe çarter dhe turistike Aviogenex”.
Jovica Stanishiç, “i dënuar për krime lufte nga Gjykata Ndërkombëtare Penale për ish-Jugosllavinë, luajti një rol kyç në këtë shërbim”.
Sipas padisë, midis këtyre “turistëve snajperë” ishin edhe entuziastë të gjuetisë dhe armëve.
Dhe “mbulesa e gjuetisë shërbeu për të sjellë grupet në destinacionin e tyre në Beograd pa dyshime”.
Sipas një fragmenti nga dëshmia e John Jordan, një ish-zjarrfikës amerikan që shërbeu vullnetarisht në qytetin e rrethuar të Sarajevës në vitet 1990, para Gjykatës Ndërkombëtare Penale në Hagë në gjyqin e komandantit të Ushtrisë Serbe të Bosnjës Ratko Mladiç, “në më shumë se një rast, kam parë njerëz që nuk më dukeshin si vendas për shkak të veshjeve të tyre, armëve që mbanin, mënyrës se si trajtoheshin, menaxhoheshin dhe madje udhëhiqeshin nga vendasit. E pashë këtë në Sarajevë në disa raste”.
Pjesë nga kjo dëshmi e vitit 2007 – e cila i referohet konkretisht të ashtuquajturve “turistë që qëllojnë”, të cilët Zyra e Prokurorit të Milanos gjithashtu do të fillojë t’i hetojë – janë përfshirë gjithashtu në ankesën e shkrimtarit Gavazzeni drejtuar prokurorëve të Milanos.
Një ekspozitë fotografike me titull ”Qitje në Sarajevë” është hapur në ”Casa della Memoria” në Milano, e cila përkujton rrethimin e qytetit, 30 vjet më parë
