Banka Botërore vlerëson se, për përballimin e ndikimeve nga ndryshimet klimatike, rajoni duhet të trajtojë katër sfida kryesore: Fermat e fragmentuara e në mbijetesë; Shpenzime publike joproduktive; Mungesa e digjitalizimit; Kapacitete të kufizuara institucionale. Sipas BB, agrikultura është një burim i rëndësishëm i mirëqenies në Shqipëri dhe punëson 1/3 e fuqisë punëtore. Investimi në këtë sektor të prekur nga ndryshimet klimatike është thelbësor për të ndihmuar gjithë vendet e Ballkanit Perëndimor të përfitojnë nga mundësitë e reja që vijnë me procesin në vazhdim të anëtarësimit në BE. Gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor – Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Serbia – i kanë zgjeruar ekonomitë e tyre që nga fillimi i viteve 1990, duke iu bashkuar grupit të vendeve me të ardhura të mesme të larta. Investimi në bujqësi për rritjen e produktivitetit, konkurrencës dhe elasticitetit mes kushteve më ekstreme të motit në Evropë për shkak të ndryshimeve klimatike, është si rrjedhim thelbësor për të ndihmuar rajonin të përfitojë nga mundësitë e reja që vijnë së bashku me procesin e vazhdueshëm të anëtarësimit në Bashkimin Evropian (BE). Kjo do të jetë e mundur vetëm kur t’i kushtohet më shumë vëmendje gjelbërimit të sektorit nëpërmjet përshtatjes dhe zbutjes së klimës. Sipas BB, sektori i bujqësisë në Ballkanin Perëndimor aktualisht ka një gjurmë relativisht të ulët të karbonit, por kjo është kryesisht për shkak të ruralitetit të lartë dhe intensitetit të ulët të bujqësisë sesa rezultat i zgjedhjeve strategjike të politikave. Për të adresuar ndikimet në rritje klimatike, Ballkani Perëndimor duhet të trajtojë katër sfidat kryesore që kanë vazhduar të prekin komunitetet e fermerëve – çështjet strukturore në sistemet bujqësore, mbështetjen e fermave të shoqëruara me prodhimin (d.m.th., subvencionet e lidhura me prodhimin e kulturave specifike dhe/ose produkteve blegtorale), procesi i ngadaltë i gjelbërimit dhe kapaciteti i dobët institucional. Fermat e fragmentuara dhe mbijetuese. Madhësia mesatare e fermave në Ballkanin Perëndimor varion nga një e treta (Serbi) në një të dhjetën (Shqipëri) e madhësisë së mesatares së BE-së prej 16 hektarësh. Fermat e mbijetesës gjenden ende në shumë vende. Ato karakterizohen nga sisteme prodhuese me intensitet të ulët, përdorimi i kufizuar i plehrave dhe kimikateve, prodhimi në rënie blegtorale dhe emetimet më të ulëta të gazeve serrë bujqësore. Madhësia e vogël e fermës dhe emigracioni masiv rural pengojnë investimet, duke e mbajtur sektorin më pak produktiv dhe konkurrues. Sipas BB, pavarësisht një buxheti bujqësor të konsiderueshëm dhe në rritje si pjesë e PBB-së dhe rritjes së asistencës së paraanëtarësimit (IPARD) dhe financimit të donatorëve, Ballkani Perëndimor përballet me një hendek të madh me BE-në në mbështetjen e bujqësisë së zgjuar për klimën. Për më tepër, shpenzimet publike aktuale u përqendruan në mbështetjen e rritjes së prodhimit përmes subvencioneve të shoqëruara, duke mos përputhur me Politikën e re të Përbashkët Bujqësore të BE-së (CAP). Formimi i kapitalit të fermave dhe investimet në Sistemin e Njohurive dhe Inovacionit Bujqësor (AKIS) janë dukshëm të shkurtra në krahasim me BE-në, duke i lënë fermat të nënkapitalizuara dhe më pak produktive. BB vëren se shumica e vendeve të Ballkanit Perëndimor u mungojnë sistemet digjitale këshilluese për fermat për përhapjen e bujqësisë së zgjuar për klimën, e cila synon fitore të trefishta në produktivitet dhe të ardhura, elasticitet klimatik dhe reduktim të emetimeve. Një qasje e integruar mund të transformojë bujqësinë në Ballkanin Perëndimor. Ekspertët e huaj këshillojnë se, për të përfituar nga reformat në bujqësi, rritja e investimeve është e nevojshme për të nxitur institucionet që ofrojnë shërbime publike thelbësore. Nevojiten fonde dhe vëmendje shtesë nga autoritetet për masat dhe laboratorët e sigurisë ushqimore, kërkimin, inovacionin dhe zgjerimin, marketingun dhe infrastrukturën logjistike. Megjithëse gjurma aktuale e karbonit në sektorin e bujqësisë në Ballkanin Perëndimor është më e vogël se mesatarja e BE-së, emetimet e bujqësisë pritet të rriten me konvergjencën e vazhdueshme të rajonit me bllokun. Fokusi i Bankës Botërore për Gjelbërimin e Bujqësisë në Ballkanin Perëndimor ofron shpresë, në përputhje me Axhendën e Gjelbër për Ballkanin Perëndimor. Raporti propozon tetë rekomandime politikash, duke nxjerrë mësime nga tranzicioni i gjelbër i bujqësisë i BE-së dhe duke marrë parasysh zonat e ndryshme agro-ekologjike dhe peizazhet natyrore të rajonit. Së bashku me procesin e gjelbërimit, në qendër të vëmendjes theksohet rëndësia e politikave sociale që mbështesin diversifikimin në fermë dhe mundësitë alternative ekonomike për të siguruar një transformim të drejtë dhe rezistent ndaj klimës së ekonomisë bujqësore dhe rurale të rajonit, duke ndihmuar në ndërtimin e një të ardhmeje më elastike dhe të qëndrueshme.
