Është zbuluar në provincën jugore turke të Iconium në Turqi në zonën arkeologjike të Çatalogiuk buka më e vjetër në botë, “mosha” 8600 vjeçare, u zbulua nga shkencëtarët në zonën. Buka, e cila daton në vitin 6600 para Krishtit, u gjet, raportoi CNN , në një furrë të thyer në një zonë të quajtur “Mekan 66” brenda zonës arkeologjike, e cila ka shtëpi ngjitur me qerpiç. Sipas Qendrës së Shkencës dhe Teknologjisë Universitare Necmettin Erbakan të Turqisë (BİTAM), është një mbetje organike e bukës me maja të papjekur. Rreth furrës u gjetën grurë, elbi, fara bizele dhe një mbetje e rrumbullakët “sfungjere” sa pëllëmba e dorës.
Projekti Kërkimor i UNESCO / Catalhoyuk “Mund të themi se ky zbulim në Çatalogyuk është buka më e vjetër në botë,” tha të mërkurën për agjencisnë shtetërore të lajmeve Anadolu të Turqisë, arkeologu Ali Umut. “Është një version më i vogël i një buke. Ka një gisht të shtypur në qendër, jo i pjekur, por i fermentuar dhe ka mbijetuar deri më sot, për shkak të niseshtës. Asnjë gjetje e ngjashme nuk është identifikuar deri më sot”, shtoi ai. Brenda kampionit u zbuluan kokrrat e gjetura të niseshtës na “zhdukin dyshimet” për zbulimin, siç tha në njoftimin përkatës biologu dhe pedagogu në Universitetin e Gaziantepit, Salih Kavak. Ai vuri në dukje se, sipas analizave të bëra, janë zbuluar substanca kimike, në të cilat ndër të tjera janë gjetur edhe tregues të fermentimit.
Mostra ishte përzier me miell dhe ujë dhe ishte lënë të ngrihej pranë furrës. “Është një zbulim emocionues për Turqinë dhe botën”, tha Kavak. Lënda organike u ruajt kryesisht falë argjilës së imët që mbulonte bukën, sipas Türkcan. Kërkimet në vendin e ruajtur mirë zbuluan planimetri të veçanta të banesave, si dhe piktura murale dhe relieve, duke e bërë atë “vendbanimin më të rëndësishëm njerëzor që dokumenton jetën e hershme bujqësore të një komuniteti neolitik”, sipas UNESCO-s. “Chatalogiuk ishte tashmë qendra e shumë zbulimeve. Tekstilet e para në botë janë vërtetuar se janë bërë në Çatalogiuk kur filluan gërmimet. Prandaj, aty u gjetën edhe objekte të ndryshme prej druri. Këtyre iu shtuan afresket dhe pikturat. Iconium dhe Turqia janë shumë me fat”, tha Türkcan.
