Që të jemi të gjithë të qartë: Woodstock nuk ndodhi në Woodstock, sipas AP. Festivali i famshëm i muzikës, i konsideruar si një nga ngjarjet kryesore kulturore të viteve ’60, u zhvillua 96,5 kilometra larg Woodstockut, në Bethel, Nju Jork, një fshat edhe më i vogël se sa Woodstocku. Është një emërtim i gabuar, por i duhur për një ngjarje që është bërë po aq legjendë sa realitet – dhe ka më pak të bëjë me vendndodhjen sesa kujtimet që ngjall për gjendjen shpirtërore të një shoqërie, në fund të një dekade të koklavitur.
Rreth 450 000 persona u mblodhën në një sipërfaqe toke në pronësi të fermerit të qumështit, Max Yasgur për të marrë pjesë në një koncert që premtonte tre ditë paqe, dashuri dhe muzikë, nga 15-17 gusht 1969. Shumica ishin adoleshentë ose të rinj, ndërsa tani ata po i afrohen muzgut të jetës së tyre, në një epokë ku vetëm një pjesë e vogël e popullsisë ka kujtime të gjalla të viteve ’60. Koha që kalon është arsyeja pse muzeu në Bethel Woods, i vendosur në vendin e festivalit, është zhytur në një projekt pesëvjeçar për të shoshitur faktet nga legjendat dhe për të mbledhur kujtimet e Woodstockut para se ato të zhduken.
Është një kërkim që i ka çuar kuratorët e muzeut në një pelegrinazh për të regjistruar dhe ruajtur kujtimet e atyre që ishin atje. “Duhet të kapni historinë nga goja e njerëzve që patën përvojën e drejtpërdrejtë”, thotë gazetarja muzikore Rona Elliot, 77 vjeçe. Elliot ka historitë e veta për festivalin, ajo ishte atje duke punuar me organizatorë si Michael Lang, i cili i besoi asaj arkivat e tij para vdekjes së tij në 2022. ”Woodstock është si një puzzle – një mbulesë e gjithçkaje që ndodhi në vitet ’60”, thekson ajo. Pjesëmarrësit në Woodstock kanë bërë qindra intervista gjatë dekadave, veçanërisht në përvjetorët e festivaleve të mëdha. Por, muzeu në Bethel Woods po zhytet më thellë me një projekt që filloi në vitin 2020, duke u mbështetur në teknika të ngjashme me ato të historianit të ndjerë Studs Terkel, i cili prodhoi qindra histori gojore rreth asaj se si ishte të jetoje gjatë Depresionit të Madh dhe Luftës së Dytë Botërore.
“Ka një ndryshim midis dikujt që intervistohet për një punim ose dokumentar dhe ka një histori gojore të kataloguar dhe ruajtur në një muze”, thotë Neal Hitch, kurator dhe drejtor i muzeut në Bethel Woods. ”Duhej të shkonim te njerëzit, atje ku ishin. Nëse thjesht telefononi dikë, ai nuk është plotësisht i sigurt se çfarë të thotë kur i kërkojmë të na tregojë për këto kujtime personale, kur ai mund të ketë qenë 18 ose 19 vjeç”, shton ai. Për të gjetur dhe për të takuar njerëz të gatshëm të tregojnë ”përrallat” e tyre të Woodstock-ut, muzeu mori grante prej më shumë se 235 000 dollarësh nga Instituti i Shërbimeve të Muzeut dhe Bibliotekës – para të mjaftueshme për të paguar për kuratorët dhe bashkuesit e komunitetit si Elliot për të udhëtuar në vend dhe për të regjistruar historitë.
Kuratorët e muzeut kanë udhëtuar në Florida, kanë hipur në anijen “Flower Power” dhe kanë vizituar Columbus, Ohio, përpara se të bënin një lëvizje në Kaliforni në fillim të këtij viti që përfshinte një qendër komunitare në San Francisko të vendosur pranë ish-shtëpive të interpretuesve të festivalit, Jefferson Airplane dhe Grateful. Richard Schoellhorn, 77 vjeç, bëri udhëtimin nga Sebastopoli, Kaliforni, shtëpia e tij në San Francisko për të diskutuar përvojën e tij në Woodstock. Fillimisht ai u punësua si roje sigurie në kabinën e biletave kur festivali supozohej të zhvillohej në Wallkill, Nju Jork. Schoellhorn përfundoi duke punuar në një tendë të ngritur për të ndihmuar njerëzit që kishin përvoja të këqija me drogat halucinogjene.
”Ndihej sikur të gjithë ishin në të njëjtën varkë të frikshme”, tha ai. Përpara se të merrte pjesë në Woodstock, Schoellhorn tha se donte të bënte karrierë në marketing. Pas Woodstock-ut, ai u bë aq ekstrovert sa përfundoi duke jetuar në një komunë të Kolorados për disa vjet, përpara se të kalonte 35 vjet si teknik dialize. Muzeu synon të fokusohet në gjetjen dhe intervistimin e pjesëmarrësve të festivalit të shpërndarë nëpër shtetin e Nju Jorkut, ku Hitch vlerëson afërsisht gjysmën e turmës së Woodstock-ut. Muzeu do të seleksionojë historitë gojore përpara se të kthehet në projekte të veçanta si ribashkimi i miqve që morën pjesë së bashku në festival, por tani jetojnë në pjesë të ndryshme të vendit. Elliot është e bindur se projekti i historisë gojore është diçka që ajo duhej të bënte. “Unë nuk dua që historianët të tregojnë historinë e një ngjarjeje shpirtërore”, përfundon ajo
