Lufta e fundit e Suedisë përfundoi në vitin 1814 dhe kur pushkët dhe topat që ajo drejtoi ndaj Norvegjisë heshtën, fuqia dikur ndërluftuese nuk do të merrte më armët, sipas AP. Për dy shekujt e ardhshëm, Suedia përqafoi një politikë asnjanëse duke refuzuar të merrte anën në luftëra ose të bashkohej me ndonjë aleancë ushtarake. Ishte një qëndrim që ruante paqen dhe kontribuoi që vendi të bëhej një shtet i begatë i mirëqenies dhe superfuqi humanitare. Kësaj epoke jashtëzakonisht të gjatë mosangazhimi i erdhi fundi me anëtarësimin e Suedisë në NATO.
Formalitetet ceremoniale priten së shpejti, pas 18 muajsh vonesa ndërkohë që Turqia dhe Hungaria e shtynë ratifikimin dhe kërkuan lëshime nga anëtarët e tjerë të aleancës. “Suedia tani po lë pas nesh 200 vjet neutralitet dhe mosangazhim”, tha kryeministri suedez Ulf Kristersson pasi Parlamenti i Hungarisë dha miratimin duke kapërcyer pengesën e fundit. ”Është një hap i madh. Duhet ta marrim seriozisht. Por, është gjithashtu një hap shumë i natyrshëm që ne po bëjmë”, shtoi ai. Suedia, ashtu si Finlanda, e kishte përjashtuar prej kohësh mundësinë e anëtarësimit në NATO. Kjo ndryshoi praktikisht brenda natës kur Rusia filloi pushtimin e saj në Ukrainë në shkurt 2022. Sulmi ngjalli frikë në të gjithë Evropën për ambiciet e ringjallura perandorake të Moskës. “Është rruga e duhur për ne”, tha Jacob Frederiksen, një pilot 24-vjeçar, i cili si shumë suedezë ka përqafuar anëtarësimin në NATO.
“Unë mendoj se në këtë epokë të re, është më mirë të jesh pjesë e një aleance sesa të jesh i pavarur dhe neutral”, theksoi ai. ”Pushtimi pati një efekt tronditës në jetën politike suedeze”, tha Henrik Ekengren Oscarsson, një shkencëtar politik në Universitetin e Goteborgut. Ai analizoi të dhënat e sondazheve që tregojnë se mbështetja për anëtarësimin në NATO u rrit nga 35% në 2021 në 64% pas pushtimit. “Ishte ndryshimi më i madh dhe më i shpejtë në opinion që është matur deri më tani në historinë politike suedeze”, shkroi Ekengren Oscarsson. Megjithatë, ankthet e reja vijnë me të qenit pjesë e një aleance mes tensioneve në rritje midis Rusisë dhe Perëndimit. Ulrika Eklund, një punonjëse bankare 55-vjeçare në Stokholm, tha se ndjen pasiguri për të qenë në NATO dhe efekti që do të ketë në Suedi. Por ajo e kupton pse është ndërmarrë hapi me “kaq shumë që po ndodh në botë dhe në Evropë”. Neutraliteti i vendit i ka rrënjët në fillim të shekullit XIX, kur Evropa u përfshi nga luftërat e Napoleonit.
Megjithëse Suedia përfundoi në anën fituese të betejave kundër perandorit-luftëtar, humbja e zotërimit territorial në Finlandë ndaj Rusisë vite më parë i dha fund çdo iluzioni se Suedia vazhdonte të luante një rol të fuqisë së madhe. Ndërsa Suedia përshtatej me statusin e saj të ri, mbreti Karl XIV John deklaroi neutralitetin e vendit në 1834. Në një letër drejtuar gjykatave të BM dhe Rusisë, ai kërkoi respekt për dëshirën e Suedisë për të qëndruar jashtë konflikteve. I ruajtur në Arkivin Kombëtar të Suedisë dhe i konsideruar si dokumenti më i vjetër mbi neutralitetin e Suedisë, teksti thotë se ”ne do të kërkojmë, siç bëjmë tani, të qëndrojmë plotësisht jashtë kësaj beteje dhe që Suedia dhe Norvegjia, duke mbajtur një neutralitet të rreptë ndaj palëve ndërluftuese mund të meritojnë, me sjelljen tonë të paanshme, respektin dhe vlerësimin e sistemit tonë”. Gjatë rrugës, neutraliteti i Suedisë u testua – veçanërisht gjatë Luftës së Dytë Botërore, kur ajo bëri lëshime ndaj Gjermanisë për të qëndruar jashtë luftës. Gjatë Luftës së Ftohtë, kur Suedia dhe Finlanda ishin vende tampon midis NATO-s dhe aleancës së Traktatit të Varshavës, shumë suedezë dhe finlandezë mendonin se të qenit jashtë secilit bllok ishte mënyra më e mirë për të shmangur tensionet me Rusinë, fqinjin e fuqishëm lindor në Baltik. Olof Palme, kryeministri i Suedisë në vitet 1970, e përshkroi Suedinë si një superfuqi morale që duhet ”të bëhet aktive në situata ku vendet e tjera, si rezultat i qëndrimit të tyre të politikës së jashtme, kanë qenë të paaftë për t’u angazhuar”.
Frika nga fuqia ushtarake e Rusisë shtrihet në shekuj dhe zgjati deri në vitet e muzgut të Luftës së Ftohtë. Në vitin 1981, një nëndetëse sovjetike u mbyt në arkipelagun e Stokholmit, duke iu afruar bazës kryesore detare suedeze. Pasuan ditë të tensionuara. Pas Luftës së Ftohtë, frika u zvogëlua dhe Suedia shkurtoi shpenzimet e mbrojtjes. Por, në vitet e fundit, Suedia ka investuar më shumë në ushtrinë e saj dhe ka krijuar kontakte me NATO-n, duke marrë pjesë në trajnime me aleancën. Një katalizator kyç ishte aneksimi i Gadishullit të Krimesë të Ukrainës nga Rusia në vitin 2014. Në vitin 2017, Suedia riktheu rekrutimin.
