Shqipëria është një nga vendet më të vogla në Evropë. Me vetëm 28 748 kilometra katrorë, ajo zë vendin e 37-të në kontinent për nga sipërfaqja. Megjithatë, pavarësisht territorit të saj ajo krenohet me madhështinë e historisë së saj. Përtej të shkuarës së afërt, diktaturës së Enver Hoxhës dhe integrimit të vështirë të saj në ekonominë globale pas vitit 1991, Shqipëria ka qenë gjithmonë një vend ndryshe. Mjafton të lexosh Ismail Kadaren për të kuptuar se diçka e ndan kulturën shqiptare nga pjesa tjetër e Evropës. Do të ishte mirë të fillonim me “Dosjen H”, të botuar në 1981, ku Kadaré tregon historinë e dy studiuesve të huaj që mbërrijnë në Shqipëri për të studiuar poezinë e saj dhe ndeshen me një botë të mbyllur dhe provinciale; “Pallati i ëndrrave”, një distopi ku qeveria regjistron ëndrrat e secilit prej qytetarëve të saj për t’i kontrolluar ato (në mënyrë të pashmangshme na bën të mendojmë për kohën e diktaturës). Midis ndërtesave të rrënuara dhe shtëpive të vjetra të shndërruara në klube, bare dhe restorante, lagjia e Bllokut ndihet veçanërisht e qetë gjatë mëngjeseve. Në Tiranë ka copëza historie gjithmonë të pranishme, nga shtëpia e diktatorit pa asnjë gardh apo ndarje që mund ta mbajë të fshehur nga sytë e udhëtarëve dhe vendasve. Piramida, e cila supozohej të ishte një muze kushtuar të njëjtit personazh, sot është shndërruar në një qendër teknologjike. Disa nga bunkerët e braktisur brenda qytetit janë shndërruar në galeri dhe muze, ndërsa mbetjet e kështjellës së vjetër u shndërruan në një qendër tregtare në ajër të hapur. Në zemër të qytetit, një rrugë shumë e gjerë e veshur me pisha mesdhetare të bën të mendosh për stilin e veçantë fashist që pasqyronte ndikimin e Italisë gjatë mbretërimit të Zogut I dhe që do të arrinte kulmin me pushtimin në 1939 dhe aneksimin deri në 1944, viti në të cilin do të vinte në pushtet diktatori, Hoxha. Edi Rama, kryeministri i Shqipërisë, i cili përveç rolit të tij si politikan, është edhe piktor dhe basketbollist. Tirana është një qytet relativisht i vogël, por shumë miqësor për të shëtitur. Në qendër ndodhet Sheshi Skënderbej, i rimodeluar së bashku nga artisti Anri Sala dhe zyra e S1N4E, më shumë se 90,000 metra katrorë e sheshit u mbuluan me mermerë të ngjyrave të ndryshme. Në sfond, Opera dhe Muzeu Historik Kombëtar e inkuadrojnë në mënyrë madhështore hapësirën. Në krye të muzeut, murali Shqiptarët, krijimi i Vilson Kilicës, Josif Drobonikut, Agim Nebiut, Anastas Kostandinit dhe Aleksandër Filipit, tregon historinë e vendit nga kohërat e lashta e deri në epokën komuniste. I restauruar së fundmi, falë një fondi të Bashkimit Evropian që rindërtoi vendet e prekura nga tërmeti i 2019, murali rifitoi shkëlqimin dhe rrëmben vështrimin e udhëtarëve, me figurën femërore të Republikës në qendër dhe duke ngritur dorën me njërën dorë, pas saj fluturon flamuri kombëtar kuq e zi.
- Advertisment -