Pse i kemi duart me pesë gishta?

Pse njeriu ka pesë gishta, dhe jo gjashtë apo shtatë? Pyetja nuk është aspak e parëndësishme, por e lidhur me evolucionin kompleks të gjymtyrëve vertebrore, shkruan focus.it. Një grup shkencëtarësh kanadezë iu përgjigjën një pjese të dilemës në një studim të botuar në revistwn ”Nature”. Dihet se evolucioni i duarve, dhe veçanërisht i gishtave të njeriut, është i lidhur ngushtë me atë të pendëve të peshkut. Ekstremitetet tona do të kishin marrë pamjen e tyre aktuale për shkak të kalimit nga një mjedis ujor në habitatin tokësor. Se si ndodhi ky transformim ka qenë një pyetje që është vënë në pikëpyetje që nga koha e Darvinit. Studiuesit e Çikagos identifikuan çelësat biologjikë përgjegjës për formimin e rrezeve të pendëve të vertebrorëve (dmth “korniza” e tyre) dhe gishtërinjve: gjenet hoxa13 dhe hoxd13. Por cilat procese favorizuan pentadaktilin, dominues midis vertebrorëve tokësorë, nëse është e vërtetë që kafshët e para që kolonizuan kontinentin, tetrapodët, ishin polidaktili, domethënë me më shumë gishta se ne? Shkencëtarët kanadezë kanë zbuluar se kalimi që çoi në pesë gishtat nuk është për shkak të përvetësimit të gjeneve të reja, por nga aktivizimi i ndryshëm i të njëjtave gjeneve: gjatë zhvillimit embrional të minjve (dhe njerëzve) gjenet që lidhen me formimin e gishtat e këmbëve kodojnë në dy fusha të veçanta, ndërsa te peshqit fushat e tyre të ekspertizës mbivendosen. Duke futur të njëjtin lloj rregullimi për minjtë që shihet te peshqit, brejtësit zhvillojnë shtatë gishta për këmbë, në një lloj kthimi në kushtet stërgjyshore të vertebrorëve.