Po ashtu, vë thekson te reformat e gjera, duke përfshirë përmirësimin e qeverisjes dhe kornizave të menaxhimit të financave publike, rritjen e kapitalit njerëzor dhe produktivitetit, nevojiten për të katalizuar një rritje dhe konvergjencë më të qëndrueshme afatgjatë.
Vlerësimi i Bordit Ekzekutiv
Drejtorët Ekzekutiv ranë dakord me pikën kryesore të vlerësimit të stafit. Ata përshëndetën performancën e fortë ekonomike të Shqipërisë së fundmi, të mbështetur nga politikat e kujdesshme makroekonomike dhe lulëzimi i turizmit. Drejtorët u pajtuan se perspektiva mbetet e favorshme me rreziqe të balancuara gjerësisht, por vunë në dukje sfida strukturore që lidhen me plakjen e shpejtë të popullsisë, emigracionin, produktivitetin e ulët dhe mangësitë e qeverisjes. Ata theksuan rëndësinë e ruajtjes së stabilitetit makroekonomik duke avancuar reformat për të përshpejtuar konvergjencën me BE-në dhe për të promovuar një rritje të qëndrueshme dhe gjithëpërfshirëse.
Drejtorët konsideruan se ruajtja e një suficiti primar vjetor modest krahas përpjekjeve të vazhdueshme për të forcuar menaxhimin e borxhit do të përforconte qëndrueshmërinë fiskale. Ndërsa përshëndetën përparimin në strategjinë afatmesme të të ardhurave të autoriteteve, ata theksuan se do të nevojiten reforma të qëndrueshme të administrimit të të ardhurave dhe politikave tatimore për të adresuar nevojat në rritje të shpenzimeve. Drejtorët theksuan se investimet publike dhe reformat e menaxhimit të rrezikut fiskal, veçanërisht lidhur me ndërmarrjet shtetërore dhe partneritetet publik-privat, mbeten të rëndësishme për transparencën fiskale.
Drejtorët ranë dakord se pasiguria rreth perspektivës kërkon një qasje të vazhdueshme të politikës monetare të varur nga të dhënat. Duke qenë se mbiçmimi i qëndrueshëm i lekut vlerësohet të jetë i nxitur kryesisht nga faktorët themelorë, drejtorët theksuan se kursi i këmbimit duhet të lejohet të përshtatet në mënyrë më fleksibël, me ndërhyrjen që shërben si një mjet plotësues për të adresuar luhatjet jothemelore. Peshimi i kujdesshëm i kostove dhe përfitimeve të akumulimit të mëtejshëm të rezervës do të ishte gjithashtu i rëndësishëm.
Drejtorët u pajtuan se vigjilenca e vazhdueshme mbikëqyrëse është jetike duke pasur parasysh xhepat e cenueshmërisë në sektorin financiar lidhur me rritjen e kredisë në sektorin e pasurive të paluajtshme, si dhe me ekspozimet e mëdha të huamarrësve dhe sovranëve të bankave. Ata inkurajuan autoritetet të sigurojnë pajtueshmëri të rreptë rregullatore dhe përafrim më të madh me standardet e BE-së dhe të përmirësojnë paketën e mjeteve makroprudenciale. Thellimi i tregjeve financiare dhe përmirësimi i mbikëqyrjes së institucioneve financiare jobankare janë çelësi për rritjen e elasticitetit dhe ruajtjen e integritetit.
Drejtorët theksuan se nevojiten reforma më të thella për të maksimizuar përfitimet nga procesi i pranimit në BE. Politikat duhet të fokusohen në rritjen e produktivitetit duke nxitur integrimin global të zinxhirit të vlerës, duke hequr barrierat ndaj rritjes së firmës dhe duke promovuar aksesin në huadhënien bankare.
Përpjekjet e mëtejshme për të përditësuar programet e arsimit dhe trajnimit, avancimi në agjendën digjitale, nxitja e pjesëmarrjes së grave në fuqinë punëtore dhe diversifikimi i burimeve të energjisë së rinovueshme do të ishin gjithashtu të rëndësishme. Drejtorët theksuan se investimet e vazhdueshme në infrastrukturë dhe reformat e qeverisjes – duke përfshirë zbatimin e Strategjisë Antikorrupsion 2024–30 dhe zbatimin e mëtejshëm të standardeve ndërkombëtare LPP/LFT – janë prioritetet kryesore.
